20 marca, 2022 |

Ciężarowy transport drogowy, szczególnie na trasach międzynarodowych, wymaga dopełnienia wielu formalności, by dostawy przebiegały sprawnie i zgodnie z lokalnymi przepisami. Zadbanie o większość z nich należy jednak najczęściej do zadań, którymi zajmuje się przewoźnik lub przedsiębiorstwo logistyczne. Inaczej jest w przypadku karty kierowcy – to dokument, o który zadbać musi każdy kierowca tira w Unii Europejskiej. Jest to kwestia niezwykle ważna zarówno dla osób pracujących już w zawodzie, jak i tych dopiero rozważających wybranie właśnie tej ścieżki kariery. Co warto więc wiedzieć? Gdzie wyrobić kartę kierowcy i jak długo potrwa proces jej uzyskania? Jakie wymagania należy spełnić? Odpowiedzi na te i wiele innych pytań udzielimy poniżej!

Karta kierowcy – co to?

Elektroniczna karta kierowcy to imienny dokument ze zdjęciem, który służy do zbierania informacji na temat pracy kierowcy oraz jego identyfikacji, na przykład w czasie kontroli drogowej. Na karcie mieszczą się dane z 28 dni jazdy – po tym okresie pracodawca powinien je zgrać i przechowywać przez kolejne 12 miesięcy.

Zgromadzone informacje mogą zostać wykorzystane na przykład przez:

• uprawniony do kontroli pracy firmy organ w celu weryfikacji zgodności wykonywanych zleceń transportowych z obowiązującymi przepisami,
• pracodawcę w celu monitorowania przebiegu pracy kierowcy,
• pracodawcę i/lub pracownika w przypadku sporów dotyczących czasu pracy lub przebiegu zlecenia.

Co ważne, pracodawca jest zobowiązany do spisania danych nawet w przypadku okresu krótszego niż 28 dni, jeśli współpraca z kierowcą ulegnie zakończeniu lub jego karta straci ważność. W dodatku konieczne jest też zgranie i udostępnienie informacji na wniosek instytucji uprawnionych do ich kontroli.

Jakie informacje znajdują się na karcie kierowcy?

Karta kierowcy zawiera:

• informacje o tym, w jakim kraju zarejestrowany jest pojazd,
• dane osobowe kierowcy,
• numer prawa jazdy.

Poza tym rejestrowany jest też szczegółowo przebieg jazdy, w tym m.in.:

• data i dokładny czas, w jakim dane informacje zostały zgromadzone,
• przejechany dystans,
• czas jazdy,
• zmiany w aktywności,
• zderzenia i usterki.

Kto musi wyrobić kartę kierowcy?

Posiadanie karty kierowcy jest wymagane od każdego kierowcy zawodowego, który w ramach obowiązków służbowych prowadzi pojazd objęty obowiązkiem instalacji tachografu cyfrowego. Zgodnie z przepisami Unii Europejskiej dotyczy to pojazdów, które:

• mają łączną masę (wraz z naczepą lub przyczepą) przekraczającą 3,5 tony,
• mogą przewozić jednocześnie więcej niż 9 osób (8 pasażerów i kierowca).

Jak korzystać z karty kierowcy?

Każdemu kierowcy może zostać wydana tylko jedna karta. Z dokumentu korzystać może tylko właściciel, a wszelkie działania obejmujące jego pożyczanie, zostawianie w samochodzie po zakończeniu pracy, wyjmowanie z tachografu w czasie pracy bez powodu czy ingerowanie w zapisane na karcie dane są niezgodne z przepisami. Kierowca zobowiązany jest do korzystania z karty od momentu rozpoczęcia pracy aż do jej zakończenia, w każdym dniu prowadzenia pojazdu.

Jak długo czeka się na wydanie karty kierowcy?

Okres oczekiwania na przygotowanie i wydanie dokumentu wynosi maksymalnie miesiąc od chwili otrzymania przez właściwy organ (w Polsce wydawaniem kart zajmuje się Polska Wytwórnia Papierów Wartościowych) poprawnie wypełnionego wniosku i kompletu wymaganych dokumentów.

Jaka jest ważność karty kierowcy?

Zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 165/2014 karta kierowcy utrzymuje ważność nie dłużej niż przez 5 lat od momentu wydania. Konieczna może jednak być jej wymiana, jeżeli w tym czasie ważność traci prawo jazdy kierowcy lub zostaje wymienione na przykład z powodu zmiany miejsca zamieszkania. Jazda bez ważnego dokumentu jest niezgodna z prawem, dlatego warto zadbać o regularne przedłużanie karty kierowcy.

Jak wyrobić kartę kierowcy?

Wyrobienie karty kierowcy jest konieczne nie tylko dla osób rozpoczynających dopiero pracę jako kierowca ciężarówki, ale też wtedy, kiedy poprzednia karta: została skradziona, zniszczona lub uległa przedawnieniu. O uzyskanie nowego dokumentu należy zadbać również, jeśli zmienione zostaną dane osobowe lub adres kierowcy.

Karta kierowcy – gdzie wyrobić?

Kierowcy starający się o uzyskanie karty kierowcy w Polsce zobowiązani są do złożenia odpowiedniego wniosku do instytucji odpowiedzialnej za jego rozpatrzenie i wydanie dokumentu, czyli do Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych. Dostępne są dwie metody na to, jak uzyskać kartę kierowcy:

• tradycyjna, czyli wysłanie wniosku w formie papierowej na adres PWPW drogą pocztową,
• elektroniczna, czyli złożenie wniosku online, wykorzystując profil zaufany lub podpis elektroniczny.

Do wypełnionego wniosku należy dołączyć kopię prawa jazdy, fotografię zgodną z wymogami oraz potwierdzenie uregulowania kosztu wydania dokumentu.

Kto składa wniosek?

Karta kierowcy wydawana jest na wniosek złożony przez kierowcę w PWPW w formie papierowej lub elektronicznej wraz z kompletem wymaganych dokumentów. Istnieje również możliwość ubiegania się o wydanie karty w imieniu pracownika przez pracodawcę.

Ile kosztuje i kto płaci za kartę kierowcy?

Obecny koszt wyrobienia karty kierowcy to 172,20 zł. Opłata powinna być uregulowana jeszcze przed złożeniem wniosku, a potwierdzenie uregulowania należności należy dołączyć do składanego wniosku. Co ważne, pracodawca nie ma obowiązku pokrycia poniesionych w celu uzyskania karty kosztów, może jednak dobrowolnie podjąć decyzję o zwróceniu kierowcy części lub całości wydanej kwoty.

Przedłużenie karty kierowcy – jak?

Zamiast wnioskować o nową kartę, kiedy ta już posiadana przestanie być aktualna, kierowca może złożyć wcześniej wniosek do PWPW o przedłużenie swojego dokumentu. Taki wniosek powinien wpłynąć najpóźniej na 15 dni przed końcem okresu ważności – w takiej przypadku nowa karta kierowcy zostanie wydana przed upływem okresu obowiązywania wcześniejszych uprawnień. Dzięki temu możliwe jest uniknięcie sytuacji, w której kierowca prowadzi pojazd bez ważnej karty, co jest niezgodne z prawem, lub jest niezdolny do wykonywania swoich obowiązków w czasie oczekiwania na przyznanie nowego dokumentu.

Kary za jazdę bez karty kierowcy – kiedy, dla kogo i jakie?

Prowadzenie pojazdu z tachografem cyfrowym bez aktualnej karty kierowcy jest niezgodne z przepisami ustawy o ruchu drogowym i w razie wykrycia w czasie kontroli przeprowadzonej przez uprawiony organ grozi nałożeniem kar finansowych zarówno na kierowcę, jak i pracodawcę.

W dodatku nowelizacja prawa drogowego, która weszła w życie wraz z początkiem 2022 roku, wprowadziła nie tylko wyższe mandaty za wykroczenia drogowe czy jazdę bez uprawnień, ale też możliwość odebrania prawa jazdy na okres trzech miesięcy za jazdę bez karty kierowcy. Policja może odebrać kierowcy prawo jazdy w przypadku stwierdzenia w czasie kontroli drogowej nieprzepisowego użytkowania tachografu, co może dotyczyć:

• używania cudzej karty kierowcy w czasie jazdy,
• korzystania z urządzeń ingerujących w prawidłowe działanie tachografu,
• jazdę z wyłączonym tachografem,
• jazdę bez ważnej karty kierowcy.

Co ważne, w momencie czasowego odebrania uprawnień do prowadzenia samochodu kierowca otrzymuje pokwitowanie, które pozwala na kierowanie jeszcze przez kolejne 24 godziny – ma to na celu umożliwienie kierowcy dojazdu do bazy. W przypadku kierowców posiadających prawo jazdy wydane za granicą pokwitowanie uprawnia do jazdy przez kolejne 72 godziny.

Co zrobić w przypadku zgubienia lub zniszczenia karty kierowcy?

Utrata karty, na przykład na skutek kradzieży, wymaga niezwłocznego zgłoszenia w państwie, w którym doszło do zdarzenia. To istotne, ponieważ kierowca, który jest w stanie udowodnić formalne zgłoszenie kradzieży lub zniszczenia karty i złożenie wniosku o wydanie nowej karty, może dalej kierować pojazdem w celu dojazdu do bazy nawet bez posiadania przy sobie ważnej karty. W przeciwnym wypadku w razie kontroli drogowej za brak dokumentu nałożone zostaną odpowiednie dla miejsca kontroli kary.

Wniosek o wydanie karty zastępczej w przypadku wadliwego działania lub utraty dokumentu należy zgłosić odpowiedzialnemu za wydawanie kart organowi dla swojego miejsca zamieszkania (PWPW w Polsce). Nowa karta zostanie wydana w ciągu maksymalnie 8 dni od poprawnego złożenia wniosku.