9 grudnia, 2021 |

Podobnie jak wiele innych aspektów zarobkowego transportu drogowego, również kwestia dopuszczalnego czasu pracy kierowców samochodów ciężarowych jest precyzyjnie określona w przepisach prawa. Znajomość i dostosowanie swojej działalności do tych regulacji jest czymś, o czym pamiętać musi każda profesjonalna firma transportowa. To skuteczny sposób na uniknięcie kar za niedopełnienie obowiązków, ale też na optymalne zaplanowanie trasy tak, by uniknąć przestojów i opóźnień.

Wśród najważniejszych zarówno dla przewoźników, jak i samych kierowców zagadnień znajdują się limity czasu ciągłej jazdy, częstotliwość i długość wymaganych przerw oraz wymiar i sposób odbioru odpoczynku. Poniżej prezentujemy odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania z nimi związane oraz podstawowe informacje dotyczące obowiązujących prawnie zasad.

Czas pracy kierowcy a czas jazdy – czy oznaczają to samo?

Nie, określenia te nie są równoznaczne i nie powinno się stosować ich zamiennie. To istotne, ponieważ istnieją przepisy regulujące zarówno kwestię limitu godzin spędzonych za kierownicą, jak i maksymalny dobowy czas pracy kierowcy. Warto więc już na samym początku podkreślić, że czas jazdy kierowcy stanowi tylko jeden z elementów składających się na jego obowiązki służbowe, czyli zadania, których wykonanie wlicza się do dozwolonego dziennego wymiaru pracy. Jakie czynności poza prowadzeniem pojazdu zaliczają się do tej kategorii? To na przykład:

• nadzór nad lub zajmowanie się załadunkiem i rozładunkiem towarów,
• dopełnianie formalności administracyjnych i celnych, sprawdzanie zgodności dokumentacji przewozowej ze stanem faktycznym,
• wszelkie prace związane z dbaniem o dobry stan ciężarówki,
• czas oczekiwania na załadunek lub rozładunek naczepy.

Harmonogram czasu pracy kierowcy – najważniejsze informacje

Dzienny czas pracy kierowcy

Godziny pracy kierowców tirów podlegają przepisom prawa pracy, mogą być jednak rozliczane w dwóch systemach:

• przy zastosowaniu standardowych regulacji praca powinna być świadczona w wymiarze maksymalnie 8 godzin dziennie i nie przekraczać 40 godzin w czasie pięciodniowego tygodnia pracy,
• przy zastosowaniu systemu równoważnego możliwe jest wydłużenie dobowego czasu pracy do 12 godzin z zachowaniem limitu pełnienia obowiązków służbowych nie dłużej niż przez 40 godzin w tygodniu.

Istnieje również możliwość przedłużenia tygodniowego czasu pracy do 60 godzin, pod warunkiem, że średni czas pracy na tydzień dla okresu obejmującego maksymalnie 4 miesiące wyniesie 48 godzin lub mniej.

Czas jazdy kierowcy

Górna granica dla liczby godzin za kierownicą dla kierowców samochodów ciężarowych wynosi:

• 9 godzin w ciągu dnia,
• 56 godzin w ciągu tygodnia,
• 90 godzin w czasie dwóch kolejnych tygodni.

Prawo przewiduje możliwość wydłużenia dziennego czasu jazdy do 10 godzin dwa razy w tygodniu pod warunkiem utrzymania jego całkowitego wymiaru w zgodzie z limitem tygodniowym i dwutygodniowym.

Obowiązujące od 20 sierpnia 2020 roku przepisy zawarte w Pakiecie Mobilności regulują kwestię sytuacji, w których dozwolone jest przekroczenie opisanych powyżej zasad. Zgodnie z nimi kierowca może przedłużyć czas jazdy w celu powrotu do bazy przewoźnika lub miejsca zamieszkania:

• o 1 godzinę, jeżeli po dotarciu wykorzysta tygodniowy odpoczynek,
• o 2 godziny, jeżeli po dotarciu wykorzysta tygodniowy odpoczynek, a przed nadprogramowym czasem jazdy odbierze 30 minut przerwy.

Pauza kierowcy

Każdemu kierowcy przysługuje przerwa w wymiarze nie mniejszym niż 45 minut po upływie 4,5 godziny ciągłego prowadzenia pojazdu. Pauza może być odbierana jednorazowo lub być podzielona na dwa osobne okresy, z których pierwszy musi liczyć co najmniej 15 minut, a drugi co najmniej 30 minut. Moment wykorzystania przerwy dzielonej w czasie drogi można określić samodzielnie, o ile nie jest sprzeczny z obowiązującymi przepisami.

Odpoczynek kierowcy

Odpoczynek rozumiany jest jako czas wolny od pełnienia obowiązków służbowych i może występować jako:

• Odpoczynek dzienny w wymiarze co najmniej 11 godzin
• Odpoczynek dzienny skrócony w wymiarze krótszym niż 11 godzin, ale wynoszącym nie mniej niż 9
• Odpoczynek tygodniowy w wymiarze co najmniej 45 godzin
• Odpoczynek tygodniowy skrócony trwający co najmniej 24 godziny

Dokładny zakres oraz sposób odbioru przysługującego odpoczynku podlega licznym regulacjom, które określają m.in., że:

• konieczne jest wykorzystanie kolejnego dziennego okresu odpoczynku dla każdego okresu 24-godzinnego po zakończeniu poprzedniego odpoczynku,
• przy spełnieniu określonych warunków możliwe jest wykorzystanie dwóch skróconych odpoczynków tygodniowych pod rząd,
• kierowca może wykorzystać nie więcej niż trzy skrócone dzienne okresy odpoczynku pomiędzy dwoma okresami tygodniowymi.

Jaki jest cel regulacji czasu pracy kierowców samochodów ciężarowych?

Podobnie jak ma to miejsce w przypadku innych grup zawodowych, prawne unormowanie dopuszczalnego czasu pracy ma na celu zapewnienie prawa do odpoczynku. Tego rodzaju przepisy stanowią też ochronę przed presją pracodawców, którzy w przypadku ich braku mogliby oczekiwać od pracownika pracy wykraczającej poza podstawowy wymiar godzin. To szczególnie istotne w kontekście kierowców odpowiedzialnych za realizację transportów na długich trasach – brak odpoczynku może odbić się w ich przypadku na zdolności do koncentracji i skutkować na przykład opóźnieniem reakcji, co wiąże się z ryzykiem dla bezpieczeństwa ich samym oraz innych uczestników ruchu drogowego.

W jaki sposób kontrolowane są godziny pracy kierowcy?

Za monitorowanie czasu pracy kierowców i dostosowanie jej wymiaru do obowiązujących przepisów odpowiedzialny jest pracodawca. Ma on obowiązek prowadzenia rejestru przepracowanych godzin, do czego wykorzystać może jedną lub więcej z dostępnych form:

• zapisy na wykresówkach,
• wydruki lub pliki pobrane z karty kierowcy i tachografu cyfrowego,
• inne dokumenty potwierdzające wykonywane czynności służbowe oraz ich czas.

Co istotne w ewidencji czasu pracy niezbędne jest zawarcie wszystkich godzin pracy, również nadgodzin oraz wykorzystanego przedłużenia czasu jazdy.

Czy jazda w załodze wpływa na dozwolony czas pracy kierowców?

Praca w załodze ma miejsce wtedy, kiedy zadanie prowadzenia jednego pojazdu podzielone jest pomiędzy więcej niż jednego kierowcę w ramach jednej zmiany roboczej. Dla zespołu dwóch kierowców taka zmiana nie może być dłuższa niż 30 godzin – w tym czasie każdy z kierowców może prowadzić przez 9 godzin, za co przysługuje mu co najmniej 9 godzin odpoczynku.

Załogowa realizacja przewozów transportowych zmienia również zasady odbioru należnych przerw – w przeciwieństwie do jazdy samodzielnej tutaj kierowca ma możliwość wykorzystania 45-minutowej przerwy, przebywając w ciężarówce. Warunkiem jest brak pełnienia innych obowiązków służbowych w tym czasie, na przykład wynikających z pomocy osobie kierującej pojazdem jako pilot.

Kary za nieprzestrzeganie limitów czasu jazdy – jaka i dla kogo?

W przypadku wykrycia w czasie kontroli dokumentacji firmowej przez uprawniony do tego organ nieprawidłowości lub braku ewidencji czasu pracy, niestosowania się do przepisów lub łamania obowiązujących procedur pracodawcy grożą kary finansowe. W zależności od rodzaju oraz zakresu naruszenia obowiązujących przepisów, ale też za naruszenia wykryte w czasie kontroli drogowej, kary nałożone mogą zostać również na kierowcę pojazdu.

Dla firm transportowych realizujących przewozy na trasach międzynarodowych istotną informacją jest fakt, że kary ustalane są na poziomie prawa krajowego – sankcje za niewywiązanie się na przykład z posiadania przez kierowcę stosownej dokumentacji mogą wyglądać więc inaczej w zależności od miejsca przeprowadzenia kontroli.

Przejrzyste zasady i wiarygodny pracodawca – Marathon International

W Marathon International dbamy o satysfakcję nie tylko klientów, którzy powierzają nam swoje ładunki, ale też wszystkich pracowników będących częścią naszego zespołu. Jako odpowiedzialny pracodawca wierzymy, że za jakością naszych usług stoi przeszkolenie i dobre warunki pracy osób odpowiadających za każdy etap ich realizacji – stawiamy więc na trwałą współpracę, system benefitów oraz profesjonalne szkolenia. Jeśli interesuje Cię rozwój kariery i praca w branży transportowej zachęcamy do aplikowania – gwarantujemy zatrudnienie na konkurencyjnych i przejrzystych warunkach!

Do kontaktu zachęcamy również wszystkie osoby planujące organizację transportu towarów w Polsce i na terenie Unii Europejskiej. Posiadamy doświadczonych specjalistów, nowoczesną flotę i wszystkie narzędzia niezbędne do wykonania Twojego zlecenia zgodnie z najwyższymi standardami.